zondag 28 januari 2018

Omdraaien

Hein Tunnissen
Omdraaien
Kreeg ik plotsklaps een mailtje van een mij onbekende man die informeerde naar de spanning die nodig is voor Circuit24. U weet wel, die belauto’s uit Frankrijk. Een uiterst merkwaardig systeem van aandrijving, maar ik heb er wat mee. Net zoiets als het katholicisme. Je kunt 32 keer uitroepen dat je het helemaal hebt gehad met die kerk, maar je komt er toch nooit helemaal van los. Voor gerefo’s schijnt dat anders te liggen, want die gaan altijd met slaande deuren en veel getheoretiseer uit malkander, om zich vervolgens meteen een beetje bozig bij een andere sekte aan te sluiten. Hoe dan ook, mijn moeder die die racebaan van Circuit24 voor haar beide zoontjes kocht, sloeg daarmee zo’n godsliederlijke flater dat die aankoop beslist van invloed is geweest op mijn besluit jaren later om met de RK te breken. Wij geloofden namelijk dat er maar één merk was en dat was Scalextric.
Gewoon met een kroonwiel en een pignon en niet één of andere ratelende gehaktmolen die maar één doel had en dat was het viervoudige tandwiel op de achteras tot moes hakken. En wat bleek nu? De mij onbekende schrijver had zijn hart helemaal verloren aan die uiterst merkwaardige Franse uitvinding. Hij had een of meerdere dozen op de kop weten te tikken en hij was zelfs zo aardig mij ook nog een linkje te sturen van een site waarop die ouwe meuk nog wel eens werd aangeboden. Zijn vraag evenwel was kristalhelder: is het AC of DC en welke spanning moet het dan zijn? Ik wist vrijwel zeker dat het systeem (ook weer helemaal afwijkend natuurlijk) was gebaseerd op wisselspanning, wat iedereen die enige chocola van huisdeurbellen heeft gegeten, kan onderschrijven. Wisselspanning namelijk, maakt het hakken een stuk eenvoudiger. Leg ik nog wel eens uit, maar doet nu niet ter zake.
Mijn briefschrijver, laat ik hem Volker Küsters noemen, beschikte niet over een originele trafo en de trafo’s die hij wel had, leverden slechts wat gepruttel op. Toen mijn vrouw naar haar wekelijkse Pilatus Pas ging, zag ik mijn kans schoon. Precies zoals in 1965 legde ik op de vloer in de woonkamer mijn baantje uit. Het was even een gepuzzel met de bochtjes en de kleine passtukjes, maar niet lang daarna lag er een 2-sporige baan van ca vier meter. Bij de start een leuke rode Ferrari! Met het startcijfer nummer 8, zoals alle rode Ferrari’s van Circuit24 dat hebben.
Wat zullen we zeggen? Na circa 45 jaar kwam de auto wat krakend uit de veren en op gang, maar na een paar rondjes ging het al een stuk soepeler. En een lawaai! Niet te kort! Eerlijk gezegd begrijp ik niet dat mijn vader die hele zooi niet meteen uit het raam heeft gesmeten, want een normaal gesprek kun je echt vergeten! Later reed ik -voor de grap- een wedstrijd tegen mezelf met twee auto’s en toen begon ik te vrezen dat de buren verderop aan zouden bellen. Wat gelukkig niet gebeurde, want wat moet je dan zeggen als volwassen kerel?
Enfin, ik draafde naar mijn slotcarlab en pikte daar mijn analoge multimeter uit 1965 van de plank. Ik knoopte de meter met een paar krokodilbekjes aan de baan, schakelde het AC-bereik in tot 50 volt en gaf gas. De auto spoot ervandoor en direct had ik een uitvlieger te pakken, want ik geloofde mijn ogen niet. Nog een keer geprobeerd en inderdaad sloeg de naald van de meter uit naar 33 volt. Nu kan ik me nog herinneren dat wij indertijd te TE een paar snuiters op bezoek kregen die meteen de spanning van onze racebaan terugschroefden naar 12 volt. Idiote halzen als wij waren reden wij standaard met 14, maar dat achtten zij volkomen bespottelijk. Een beetje benieuwd naar hun oordeel ben ik nu wel….

Omdat de fabrikant van Circuit24 die spanning van 33 kennelijk zelf ook wat veel vond, maakte hij op de trafo een eenvoudig systeem met een stekkertje waarmee je uit vier spanningen kunt kiezen. Minimaal 21, maximaal 33 volt. De voeding is niet gestabiliseerd en dat geeft wel mogelijkheden voor wat extra’s. Toen ik na een kopje koffie voor de schrik, opnieuw door de knieën ging voor een volgende test, zag ik dat de inmiddels lekker warme trafo niet terugdeinsde voor 35 en kortstondig zelfs 36 volt. En daarmee kwam er een nieuwe grap tevoorschijn: door met hoge spanning vol een bocht in te stuiteren, slingert de auto in het rond om prompt in tegenovergestelde richting verder te rijden. Die grap kon ik me van vroeger niet herinneren. Na een half uurtje of zo had ik de techniek goed onder de knie en kon ik bijna op iedere willekeurig moment van richting veranderen. Het was toen, dat ik vermoedelijk van mijn geloof viel. Ik vertelde het mijn moeder van 93. “Ja, zei ze, dat herinner ik me nog wel. Jullie waren daar heel handig in! Maar je vader vond het wat merkwaardig dat jullie halverwege de race alweer terugreden.” 

3 opmerkingen:

  1. De kenners in de treinenwereld worden altijd zenuwachtig als oude transformatoren zomaar op het lichtnet worden aangesloten, we zijn inmiddels van 220 naar 230 volt gegaan met bijbehorende gevolgen voor de output (was ooit 30 volt?), daarnaast is de isolatie in de trafo misschien vergaan waardoor het ding brandgevaarlijk zou kunnen zijn. Uiteraard zal de ervaren slotracer lachen om risico’s, zonder spanning geen sensatie?

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Zo is dat! Het is zelfs 240 volt! Maar dat kunnen die oude bakken best hebben, hoor! Treinen is inderdaad een heel ander verhaal! Lees en huiver over drie weken!

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Your site is very useful for me,Thanks for your sharing.

    หนังตลก

    BeantwoordenVerwijderen