Hein Tunnissen |
Omdraaien
Kreeg ik plotsklaps een mailtje van een mij onbekende man
die informeerde naar de spanning die nodig is voor Circuit24. U weet wel, die
belauto’s uit Frankrijk. Een uiterst merkwaardig systeem van aandrijving, maar
ik heb er wat mee. Net zoiets als het katholicisme. Je kunt 32 keer uitroepen
dat je het helemaal hebt gehad met die kerk, maar je komt er toch nooit
helemaal van los. Voor gerefo’s schijnt dat anders te liggen, want die gaan
altijd met slaande deuren en veel getheoretiseer uit malkander, om zich
vervolgens meteen een beetje bozig bij een andere sekte aan te sluiten. Hoe dan
ook, mijn moeder die die racebaan van Circuit24 voor haar beide zoontjes kocht,
sloeg daarmee zo’n godsliederlijke flater dat die aankoop beslist van invloed
is geweest op mijn besluit jaren later om met de RK te breken. Wij geloofden namelijk
dat er maar één merk was en dat was Scalextric.
Gewoon met een kroonwiel en een pignon en niet één of andere
ratelende gehaktmolen die maar één doel had en dat was het viervoudige tandwiel
op de achteras tot moes hakken. En wat bleek nu? De mij onbekende schrijver had
zijn hart helemaal verloren aan die uiterst merkwaardige Franse uitvinding. Hij
had een of meerdere dozen op de kop weten te tikken en hij was zelfs zo aardig
mij ook nog een linkje te sturen van een site waarop die ouwe meuk nog wel eens
werd aangeboden. Zijn vraag evenwel was kristalhelder: is het AC of DC en welke
spanning moet het dan zijn? Ik wist vrijwel zeker dat het systeem (ook weer
helemaal afwijkend natuurlijk) was gebaseerd op wisselspanning, wat iedereen
die enige chocola van huisdeurbellen heeft gegeten, kan onderschrijven.
Wisselspanning namelijk, maakt het hakken een stuk eenvoudiger. Leg ik nog wel
eens uit, maar doet nu niet ter zake.
Mijn briefschrijver, laat ik hem Volker Küsters noemen,
beschikte niet over een originele trafo en de trafo’s die hij wel had, leverden
slechts wat gepruttel op. Toen mijn vrouw naar haar wekelijkse Pilatus Pas
ging, zag ik mijn kans schoon. Precies zoals in 1965 legde ik op de vloer in de
woonkamer mijn baantje uit. Het was even een gepuzzel met de bochtjes en de
kleine passtukjes, maar niet lang daarna lag er een 2-sporige baan van ca vier
meter. Bij de start een leuke rode Ferrari! Met het startcijfer nummer 8, zoals
alle rode Ferrari’s van Circuit24 dat hebben.
Wat zullen we zeggen? Na circa 45 jaar kwam de auto wat
krakend uit de veren en op gang, maar na een paar rondjes ging het al een stuk
soepeler. En een lawaai! Niet te kort! Eerlijk gezegd begrijp ik niet dat mijn
vader die hele zooi niet meteen uit het raam heeft gesmeten, want een normaal
gesprek kun je echt vergeten! Later reed ik -voor de grap- een wedstrijd tegen
mezelf met twee auto’s en toen begon ik te vrezen dat de buren verderop aan
zouden bellen. Wat gelukkig niet gebeurde, want wat moet je dan zeggen als
volwassen kerel?
Enfin, ik draafde naar mijn slotcarlab en pikte daar mijn analoge
multimeter uit 1965 van de plank. Ik knoopte de meter met een paar krokodilbekjes
aan de baan, schakelde het AC-bereik in tot 50 volt en gaf gas. De auto spoot
ervandoor en direct had ik een uitvlieger te pakken, want ik geloofde mijn ogen
niet. Nog een keer geprobeerd en inderdaad sloeg de naald van de meter uit naar
33 volt. Nu kan ik me nog herinneren dat wij indertijd te TE een paar snuiters
op bezoek kregen die meteen de spanning van onze racebaan terugschroefden naar
12 volt. Idiote halzen als wij waren reden wij standaard met 14, maar dat achtten
zij volkomen bespottelijk. Een beetje benieuwd naar hun oordeel ben ik nu wel….
Omdat de fabrikant van Circuit24 die spanning van 33
kennelijk zelf ook wat veel vond, maakte hij op de trafo een eenvoudig systeem
met een stekkertje waarmee je uit vier spanningen kunt kiezen. Minimaal 21,
maximaal 33 volt. De voeding is niet gestabiliseerd en dat geeft wel
mogelijkheden voor wat extra’s. Toen ik na een kopje koffie voor de schrik,
opnieuw door de knieën ging voor een volgende test, zag ik dat de inmiddels
lekker warme trafo niet terugdeinsde voor 35 en kortstondig zelfs 36 volt. En
daarmee kwam er een nieuwe grap tevoorschijn: door met hoge spanning vol een
bocht in te stuiteren, slingert de auto in het rond om prompt in
tegenovergestelde richting verder te rijden. Die grap kon ik me van vroeger
niet herinneren. Na een half uurtje of zo had ik de techniek goed onder de knie
en kon ik bijna op iedere willekeurig moment van richting veranderen. Het was
toen, dat ik vermoedelijk van mijn geloof viel. Ik vertelde het mijn moeder van
93. “Ja, zei ze, dat herinner ik me nog wel. Jullie waren daar heel handig in!
Maar je vader vond het wat merkwaardig dat jullie halverwege de race alweer terugreden.”
De kenners in de treinenwereld worden altijd zenuwachtig als oude transformatoren zomaar op het lichtnet worden aangesloten, we zijn inmiddels van 220 naar 230 volt gegaan met bijbehorende gevolgen voor de output (was ooit 30 volt?), daarnaast is de isolatie in de trafo misschien vergaan waardoor het ding brandgevaarlijk zou kunnen zijn. Uiteraard zal de ervaren slotracer lachen om risico’s, zonder spanning geen sensatie?
BeantwoordenVerwijderenZo is dat! Het is zelfs 240 volt! Maar dat kunnen die oude bakken best hebben, hoor! Treinen is inderdaad een heel ander verhaal! Lees en huiver over drie weken!
BeantwoordenVerwijderenYour site is very useful for me,Thanks for your sharing.
BeantwoordenVerwijderenหนังตลก